Ik vind het ontzettend jammer dat ik pas zo laat (na mijn 60e) veganist ben geworden. Ik ben tientallen jaren vegetariër geweest en, zo zie ik nu, ziende blind. Ik zou willen dat iemand mij eerder de schellen van de ogen had laten vallen. De gedachte die je wel eens hoort dat vegetarisme een opstap zou zijn richting veganisme, verwerp ik dan ook geheel. Net als het consumeren van dierlijke producten met allerlei niets voorstellende welzijnslabels (humaan, diervriendelijk, vrije-uitloop), geeft het mensen alleen maar een vals gevoel van moreel comfort. Terwijl men in al die gevallen natuurlijk gewoon blijft bijdragen aan iets dat moreel niet te rechtvaardigen is. Veganist worden is het minste wat we kunnen doen. Alles minder dan dat betekent dat je bijdraagt aan de exploitatie van dieren.
Ik ben tot dit inzicht gekomen door te lezen over veganisme. Vooral het werk van Prof. Gary Francione is daarbij van doorslaggevend belang geweest. Hij is de grondlegger van de zogenaamde abolitionistische benadering van het veganisme, welke ervan uit gaat dat het niet gaat om de behandeling, maar om het gebruik van dieren. Helaas hangen veel veganisten het zogenaamde nieuwe welzijnsdenken aan, ofwel het standpunt dat stapsgewijze verbeteringen in dierenwelzijn zullen leiden tot de afschaffing van dierenuitbuiting. In de praktijk gaat het slechts om uiterst marginale veranderingen in de omstandigheden van de dieren.
Gezien de status van dieren als voorwerp en economisch goed, kan dat ook niet anders. De eigenaar/producent zal zich er slechts in zoverre iets aan gelegen laten liggen of er op worden aangesproken, dat dit een efficiënte bedrijfsvoering niet in de weg staat. Afgezien daarvan is er geen enkel bewijs dat dit soort dierenwelzijnsdenken mensen ertoe zal aanzetten veganist te worden. Integendeel, ze zullen eerder het idee krijgen iets goeds voor de dieren te doen of dat de dieren die zij consumeren “tenminste een goed leven hebben gehad”.
Verder is er in dit geval sprake van een moreel probleem, want het houdt in dat je iets dat moreel niet te rechtvaardigen is blijft doen op een wat minder wrede manier of in mindere mate. Stel je zoiets eens voor als het om menselijk onrecht gaat: vrouwvriendelijke verkrachting, racisme vrije maandag. Puur speciesisme want het maakt niet uit of slachtoffers mensen zijn of andere dieren.
Nadat de knop om was heb ik nooit enig probleem gehad met dingen die ik moest missen, zoals de oude geitenkaas, of kwark en yoghurt, waarop ik verzot was. Dat is dan gewoon een gepasseerd station. Bovendien eet ik sinds ik veganist ben zo lekker als ik voor die tijd nooit gegeten heb.
Voor wie meer wil weten over de abolitionistische benadering, er is net een veganistische starterskit de lucht in gegaan: http://www.howdoigovegan.com
En er is ook een website en een Facebook pagina.
Menno Harsveld
