“Fabeltjes?”, denk je waarschijnlijk. Jazeker. We worden nog altijd wijsgemaakt dat we melk nodig hebben, terwijl dit een achterhaalde gedachte is. Ook verbloemen reclamecampagnes van melkproducenten graag de waarheid over het daadwerkelijke proces achter het product. Daarom noemen wij het melkfabels. Welke fabeltjes we nog dagelijks tegenkomen, vind je hieronder. 

Fabeltje #1: Melk is nodig

Eén van de bekende fabeltjes van zuivelproducenten is dat zuivel “moet”. Dit willen ze niet alleen de consument doen geloven, maar ook diëtisten en andere voedingsprofessionals worden voorgelicht over deze ‘feiten’. Hieronder een voorbeeld.

Op de “Zuivel en gezondheid”-pagina van het FrieslandCampina Institute wordt beweerd: “[…] concluderen de onderzoekers dat plantaardige dranken voedingskundig gezien geen geschikte vervanger kunnen zijn van melk.”[1] Echter, zowel het Voedingscentrum als ‘s-werelds grootste diëtistenorganisatie, Academy of Nutrition and Dietetics (AND) geven aan dat zelfs een volledig plantaardig dieet prima kan.

Het Voedingscentrum stelt dat plantaardig eten beter is voor dierenwelzijn, het milieu en je gezondheid.[2] En de AND schrijft dat een plantaardig dieet gezond en volwaardig is en geschikt is voor alle leeftijden.[3]

Melk is dus helemaal niet nodig, net als andere producten afkomstig van dieren.

Fabeltje #2: Melk drinken is natuurlijk / Melk is een natuurproduct

“Natuurlijk” is subjectief. Over het algemeen vindt men iets natuurlijk als het ook in de natuur voorkomt. Melk komt uiteraard in de natuur voor, maar volwassen dieren drinken niet of zelden moedermelk, en al helemaal niet van een andere diersoort. In deze zin kan zuivelconsumptie niet als “natuurlijk” gezien worden.

Daarnaast worden de dieren op kunstmatige wijze zwanger gemaakt, zodat ze melk produceren. De term “kunstmatige inseminatie” zegt al dat deze handeling niet natuurlijk is.

Hoe is koemelk dan nog puur natuur?

Niet alles wat natuurlijk is, is goed of ethisch te verantwoorden. Dit wordt ook wel naturalistische dwaling genoemd.
En zelfs als je koemelk als natuurlijk beschouwt, dan hoef je het nog steeds niet te drinken voor een goede gezondheid (zie sprookje 1).

Fabeltje #3: Melk hoort bij opgroeiende kinderen

Op de site van FrieslandCampina Institute staat: “Melk en andere zuivelproducten bevatten voedingsstoffen die kinderen en volwassenen nodig hebben.”[4] Ook heeft Campina “Die komt er wel”-reclames uitgezonden die zich richtten op moeders met kinderen: die deden geloven dat koemelk hoort bij opgroeiende kinderen.

Maar kinderen kunnen heel goed zonder de melk van koeien. Moedermelk is uiteraard goed voor zuigelingen, maar verschilt per diersoort in samenstelling.

Hoewel zoogdieren in veel gevallen ook op de moedermelk van een ander diersoort kunnen overleven, is koemelk vooral geschikt voor de gezonde groei en ontwikkeling van kalfjes. Sterker nog, na het overgaan van moedermelk op andere voeding is melk nooit meer nodig.

Fabeltje #4: Melk, niets aan toegevoegd of afgedaan

In een reclame van hun campagne “Melk is Bijzonder” laat FrieslandCampina een boer aan het woord:

“Melk komt uit de koe. Niets aan toegevoegd of afgedaan. Dat is het unieke van melk. Het is zoals het is.”[5]

De video wil mensen doen geloven dat koemelk niet bewerkt wordt. Toch wordt koemelk eerst in een fabriek gepasteuriseerd om bacteriën te doden. Halfvolle melk – de meest geconsumeerde koemelk in Nederland – wordt bewerkt om een deel van het vet weg te halen. Lactosevrije koemelk is nog verder bewerkt. Soms wordt er extra calcium en vitamine D toegevoegd. Overigens krijgen koeien geregeld krachtvoer te eten, met toegevoegde mineralen en vitaminen.

Niets aan toegevoegd of afgedaan? Dat is vooral een fabeltje.

Toon bronnenlijst

  1. Friesland Campina. (n.d.). Voedingskundige verschillen tussen melk en plantaardige dranken.
  2. Voedingscentrum. (n.d.). Meer plantaardig eten.
  3. Melina, V., Craig, W., & Levin, S. (2016). Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets, 116(12), 1970-1980.
  4. Friesland Campina. (n.d.). Onderzoek zuivelinname en gezondheid bij kinderen.
  5. Friesland Campina. (2012). Melk is bijzonder – Het bijzondere van melk. YouTube.